Karuzela podatkowa – wyłudzanie podatku vat

W ostatnich latach rośnie przestępczość gospodarcza, związana z oszustwami w podatku VAT. Funkcjonowanie tzw. karuzel potwierdzone zostało zarówno poprzez wyniki analizy ryzyka, jak i przeprowadzone kontrole skarbowe. Najpopularniejsze branże na rynku szarej strefy to między innymi : paliwowa, elektroniczna, tworzyw sztucznych, złota.

Proceder jest szczególnie szkodliwy nie tylko dlatego, że jego skutkiem są, liczone w miliardach złotych, bezpośrednie straty Skarbu Państwa. Jednak najgroźniejszym jego następstwem jest zaburzenie zasad zdrowej konkurencji. Rozmiary procederu stwarzają wysokie ryzyko eliminacji z rynku uczciwych przedsiębiorców.

O skali problemu może świadczyć fakt, że tylko w latach 2012 ? 2013 wykryto prawie 310 tys. fikcyjnych faktur, które wykorzystane zostały w przestępczym procederze. W 2013 r. kontrola skarbowa ujawniła nieprawidłowości na kwotę ponad 6 mld zł, a w pierwszym kwartale 2014 r. już na ponad 2 mld. Celem oszukańczego procederu jest najczęściej wyłudzenie podatku VAT, który w rzeczywistości nigdy wcześniej nie został zapłacony. Ponadto, służy również uniknianiu opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Celem oszustwa karuzelowego może być także wprowadzenie do obrotu towarów z nielegalnych źródeł (przemyt) lub zalegalizowanie środków finansowych (pranie pieniędzy). Proceder pozwala również na obniżenie cen towarów i zaoferowanie ich do sprzedaży na warunkach nieosiągalnych dla uczciwego przedsiębiorcy, sprzedającego te same produkty. W praktyce, oznacza to, że uczciwi nie będą mieli najmniejszych szans na zaoferowanie swoim klientom konkurencyjnych cen. Sytuacja, w której oferowany przez oszustów poziom cen w danej branży nie będzie możliwy do osiągnięcia przez uczciwego przedsiębiorcę, niewątpliwie powoduje zniszczenie uczciwej konkurencji i drenaż całej branży.

W oszustwie karuzelowym bierze najczęściej udział grupa kilku lub kilkunastu firm funkcjonujących jako ogniwa podatkowej karuzeli. Zawierają one pozorne transakcje a ich siedziby umiejscowione są zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej. Firmy te mogą być powiązane personalnie i kapitałowo, co umożliwia zgodne z przestępczym zamiarem sterowanie pozorowanymi transakcjami, przy czym pomysłodawca całej operacji najczęściej nie ujawnia się w ewidencjach i rejestrach działalności gospodarczej. W uproszczeniu wygląda to tak, że firma z kraju UE sprzedaje towar do innego kraju unijnego. Na tym etapie wykorzystuje zerową stawkę VAT, która obowiązuje w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów. Firma, która sprzedaje towar kontrahentowi z innego państwa członkowskiego, nie deklaruje podatku VAT do wpłaty. Jednocześnie korzysta z prawa do odliczenia VAT naliczonego, zawartego w fakturach zakupu. Następnie nabywca natychmiast sprzedaje ten sam towar kolejnej firmie, ta kolejnej, a ostatecznie towar sprzedawany jest w kraju w cenie niższej od rynkowej lub ponownie wywożony jest do innego kraju unijnego. Podmioty zobowiązane do zadeklarowania i wpłaty VAT nie wpłacają go, często znikając nim zostaną podjęte działania zapobiegawcze.

Charakter działania, nasilenie procederu i stopień zorganizowania tego typu struktur powoduje, realne zagrożenie stabilności rynku i znacząco utrudnia prowadzenie działalności przez uczciwych przedsiębiorców.

Z tego powodu, w celu wzmocnienia skuteczności przeciwdziałania oszustwom w podatku od towarów i usług i ich negatywnym skutkom dla budżetu i uczciwej konkurencji w obrocie gospodarczym, resort finansów wystąpił z inicjatywą wdrożenia nowych, dotychczas nie stosowanych w kraju, rozwiązań ukierunkowanych na zwalczanie tego rodzaju przestępstw podatkowych.

Rozwiązaniem zaproponowanym przez Ministerstwo Finansów jest idea ?listów ostrzegawczych”. Wystosowanie listu ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, poprzez szybkie poinformowanie przedsiębiorców o zagrożeniach,. W założeniach, list będzie miał formę komunikatu informującego o zaobserwowanych w danej branży mechanizmach przestępczych. Informacje w nim zawarte, pozwolą przedsiębiorcy uniknąć nieświadomego uwikłania w oszustwo podatkowe. Pozwoli na to opis charakterystycznych cech transakcji wykorzystywanych w nieuczciwych mechanizmach. Informacja będzie zawierała możliwie najwięcej elementów ułatwiających przedsiębiorcy bezpieczne prowadzenie działalności.

Podobne rozwiązanie funkcjonuje już np. w Holandii, gdzie odnotowano jego wysoką skuteczność. W czerwcu, Ministerstwo Finansów we współpracy z Ministerstwu Gospodarki, skonsultuje projekt uregulowań dotyczących ?listu ostrzegawczego” z organizacjami reprezentującymi przedsiębiorców.

Wdrożenie proponowanego środka ukierunkowane jest na wyeliminowanie oszustw w podatku VAT. Będzie to możliwe dzięki istotnemu utrudnieniu oszustom, wykorzystywania w swoim procederze uczciwie działających przedsiębiorców. ?List ostrzegawczy” nie będzie miał charakteru prawnego, wymagającego zmian legislacyjnych ale jego wartość informacyjna znacząco zwiększy bezpieczeństwo, uczciwej działalności gospodarczej

Komunikaty dotyczące wskazanych branż narażonych na oszustwa mają być, w założeniu, przygotowywane przez Ministerstwo Finansów wspólnie z Ministerstwem Gospodarki. Informacje w nich zawarte opierałyby się o dwa podstawowe źródła: informacje z prowadzonych przez organy kontroli skarbowej postępowań kontrolnych oraz działań analitycznych służb skarbowych. Istotnym źródłem pozostaną także, sygnały o nadużyciach pochodzące od samych przedsiębiorców.

Według założeń, komunikaty będą publikowane na stronach internetowych zarówno Ministerstwa Finansów, jak i Ministerstwa Gospodarki tak aby mogły trafić do jak najszerszej grupy zainteresowanych przedsiębiorców.

Za: MF