Raport o rynku pracy w I kw. 2016 r.

Analizy NBP: W I kwartale 2016 r. zaobserwowano kontynuację poprawy na rynku pracy – dynamiczny wzrost liczby osób pracujących, bezrobocie poniżej historycznego minimum i umiarkowany wzrost wynagrodzeń.

W I kw. 2016 r. dynamika liczby pracujących w badaniu BAEL co prawda obniżyła się (1,1% r/r, sa), spowodowane było to jednak korektą populacji BAEL. Spośród sektorów gospodarki liczba pracujących najsilniej rosła w przemyśle, choć ponownie to usługi były odpowiedzialne za większość wzrostu zatrudnienia. Jednocześnie wyraźne spadki odnotowały rolnictwo i sfera publiczna.

Wzrost liczby osób pracujących, podobnie jak przed kwartałem, wynikał w dużym stopniu ze wzrostu zatrudnienia najemnego. Wiązało się to przede wszystkim z dalszym zwiększaniem udziału umów zawieranych na czas nieokreślony. W tym kwartale wzrosła jednak również liczba osób decydujących się na prowadzenie własnej działalności.

W związku z korektą populacji BAEL zmniejszyła się również liczba osób w wieku produkcyjnym. Spadek ten skompensowany został częściowo wzrostem aktywności zawodowej w najmłodszej i najstarszej grupie wieku. Wzrost współczynnika aktywności zawodowej nie jest jednak w stanie zrównoważyć spadku liczby osób aktywnych wynikającego z tendencji demograficznych (starzenia się społeczeństwa).

Bezrobocie obniżyło się poniżej swojego historycznego minimum z 2008 roku, co odzwierciedla zarówno wysoki popyt na pracę, jak i spadającą podaż pracy. Po usunięciu efektów sezonowych stopa bezrobocia BAEL osiągnęła poziom 6,3%, tj. o 0,7 pp. w porównaniu z poprzednim kwartałem.

Dynamika płac w gospodarce w I kw. 2016 r. ustabilizowała się na poziomie 3,1% r/r, tj. wyraźnie poniżej dynamiki obserwowanej w sektorze przedsiębiorstw (3,7% r/r). Przy niższej niż przed kwartałem dynamice wzrostu wydajności pracy, skutkowało to nieco szybszym wzrostem jednostkowych kosztów pracy.

W najnowszym raporcie znalazły się także następujące analizy pogłębione:

• Jakie są przyczyny i konsekwencje aktualizacji danych o ludności Polski w BAEL?
  W I kw. 2016 r. GUS dokonał korekty liczby ludności obniżając skokowo szacunek populacji Polski o ok. 250 tys. osób. Dość wysoka skala tej zmiany wynika z faktu, iż rzeczywiste zmiany ludności Polski, ze względu na brak dostępu do danych administracyjnych, nie były uwzględniane w trakcie 2015 r. Dokonana korekta liczby ludności wprawdzie nie wpłynęła na poziom wskaźników struktury takich jak wskaźnik aktywności zawodowej czy stopa bezrobocia. Jednak obniżyła zarówno roczną jak i kwartalną dynamikę liczby pracujących i aktywnych zawodowo.
• Ile zarabiają w Polsce imigranci na tle polskich pracowników?
  Wyniki badania ankietowego NBP wskazują, iż przeciętnie w aglomeracji warszawskiej wynagrodzenia imigrantów były o ok. 34% niższe niż osób z polskim obywatelstwem. Jeszcze większą różnicę obserwowano w stawkach godzinowych. Podczas gdy mediana płacy godzinowej ,,na rękę” imigrantów wynosiła 10 zł, w przypadku polskich pracowników była o ok. 6 zł wyższa. Tak znaczne różnice w stawkach godzinowych wynikają z krótkoterminowego charakteru pobytu większości imigrantów, których przeciętny tygodniowy wymiar czasu pracy wyniósł 54 godziny i był o ok. 13 godzin dłuższy niż w przypadku pracowników polskich.
• Jaki jest wpływ imigrantów na płace i bezrobocie w Polsce?
  Uczestnictwo w rynku pracy osób urodzonych poza granicami Polski jest wciąż niewielkie w porównaniu do innych krajów rozwiniętych: w przypadku Polski jest to maksymalnie kilka procent pracowników. Jednocześnie przegląd badań empirycznych dla innych krajów nie wskazuje, aby większa obecność imigrantów wpływała istotnie na bezrobocie czy też na poziom i dynamikę wynagrodzeń. Pracownicy zagraniczni najczęściej nie stanowią bowiem bezpośredniej konkurencji w stosunku do pracowników lokalnych, a podejmując niejednokrotnie prace poniżej swoich kwalifikacji, podnoszą jeszcze wydajność na obejmowanych stanowiskach.
• Czy podnoszenie płacy minimalnej może nie zmniejszać zatrudnienia?
  Zgodnie z teorią ekonomii podniesienie płacy minimalnej skutkuje spadkiem zatrudnienia, zwłaszcza wśród pracowników o gorszych kwalifikacjach i niższej produktywności. Potwierdzają to dostępne wyniki badań empirycznych dla krajów rozwiniętych. Z kolei w przypadku Polski i pozostałych krajów Europy Środkowej i Wschodniej badania empiryczne wskazują na rosnący stopień nieprzestrzegania stawki minimalnej wraz z jej podnoszeniem.

Za:NBP