Jednomyślność w Radzie Europy czyli liberum veto po nowemu

---

Zapraszamy do współpracy z naszym biurem rachunkowym:

Biuro rachunkowe | Usługi księgowe | Łódź | Kontakt | 601-332-331

Prowadzenie: | Księgi handlowe | Książki przychodów i rozchodów | Ryczałt | Kadry | Płace | ZUS | CIT | PIT | VAT | KRS

---

---

Wymóg jednomyślnego porozumienia

Jednomyślność, czyli wymóg osiągnięcia porozumienia przez wszystkie państwa członkowskie UE, to jedna z zasad głosowania w Radzie Europejskiej. Rada musi stosować zasadę głosowania jednomyślnego w odniesieniu do kilku obszarów polityk, które państwa członkowskie uznają za „wrażliwe”.

Obszary polityki wymagające jednomyślności

Obszary polityk, w których przypadku Rada stanowi jednomyślnie, zostały wyczerpująco określone w traktatach.

Jednolity akt europejski podpisany w 1986 roku zmienił traktat rzymski w celu dodania impetu integracji europejskiej oraz zakończenia procesu tworzenia rynku wewnętrznego. Zmniejszył on liczbę obszarów polityk wymagających jednomyślności do przyjęcia nowych przepisów.

Rada UE to miejsce, w którym ministrowie ze wszystkich krajów UE negocjują i uchwalają unijne prawo.

Najnowsze poprawki wprowadzone do traktatów, w postaci traktatu lizbońskiego, weszły w życie w 2009 roku, co doprowadziło do zwiększenia liczby obszarów polityk, do których zastosowanie ma głosowanie większością kwalifikowaną w Radzie.

Ograniczona liczba obszarów polityk, uznanych za „wrażliwe”, nadal wymaga jednomyślności:

• podatki;
• pomoc społeczna lub opieka społeczna;
• przystępowanie do UE nowych państw członkowskich;
• wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB), w tym wspólna polityka bezpieczeństwa i obrony (WPBiO);
• operacyjna współpraca policyjna pomiędzy państwami członkowskimi.

Odstępstwa – klauzule pomostowe

Tym niemniej klauzule pomostowe , które umożliwiają odstępstwa od pierwotnie przewidzianych w traktatach procedur ustawodawczych, dopuszczają procedury, które umożliwiają zastąpienie głosowania na zasadzie jednomyślności głosowaniem większością kwalifikowaną, lub zmianę procedur decyzyjnych obowiązujących w konkretnych dziedzinach.

Na przykład w oparciu o klauzule pomostowe Rada Europejska może jednomyślnie przyjąć decyzję upoważniającą Radę do stanowienia większością kwalifikowaną, zobacz:

• art. 48 ust. 7 Traktatu o Unii Europejskiej – TUE;
• art. 31 ust. 3 TUE (WPZiB);
• art. 312 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – TFUE (Wieloletnie ramy finansowe – WRF).

Co więcej, w oparciu o klauzule pomostowe Rada Unii Europejskiej może, jednomyślnie i po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego, przyjąć decyzję o zastosowaniu zwykłej procedury ustawodawczej w odniesieniu do konkretnych spraw, na przykład:

• art. 81 ust. 3 TFUE (prawo rodzinne o skutkach transgranicznych);
• art. 153 ust. 2 TFUE (polityka społeczna);
• art. 192 ust. 2 TFUE (polityka ochrony środowiska).

Ponadto w oparciu o klauzule pomostowe Rada może jednomyślnie przyjąć decyzję o stanowieniu większością kwalifikowaną (art. 333 TFUE – wzmocniona współpraca).

Dodatkowo, zgodnie z art. 293 ust. 1 TFUE, jeśli Rada stanowi na wniosek Komisji, może ona, z wyjątkiem kilku przypadków, zmienić ten wniosek, stanowiąc jednomyślnie.

Za: EU

Politycy europejscy „lubiący” korzystać z „prawa veta”

Viktor Orban

Viktor Mihály Orbán – węgierski polityk i prawnik, od 1990 poseł do Zgromadzenia Narodowego (dziewięciu kolejnych kadencji), przewodniczący Fideszu (w latach 1993–2000 i od 2003), premier Węgier w latach 1998–2002 i od 2010.

Krytyka Viktora Orbana

Polityka prowadzona przez Viktora Orbána po powrocie w 2010 do władzy określana jest przez jego krytyków jako prowadząca do erozji demokracji na Węgrzech i zwracająca ten kraj w kierunku państwa autorytarnego. Zdaniem krytyków rządy węgierskiego premiera doprowadziły do rozkładu demokratycznych struktur Węgier, w tym znaczącego ograniczenia niezależności i niezawisłości władzy sądowniczej. Rząd oskarżany jest również o podejmowanie działań ograniczających wolność prasy, takich jak przejęcie kontroli nad mediami państwowymi i niemalże wszystkimi mediami prywatnymi (według badania z 2017 90% wszystkich węgierskich mediów kontrolowanych było wówczas przez rząd lub węgierskich właścicieli będących stronnikami Viktora Orbána).

Polityka otwartych drzwi

Mimo wielu słów krytyki nie można Viktorowi Orbanowi odmówić elastyczności w polityce. Nigdzie nie zamyka za sobą drzwi, rozmawia z każdym, a prawdopodobnie na końcu staje za tym kto daje perspektywę największych korzyści. I mniejsza o to czy chodzi o dobro Węgier czy o, jak sugeruje część przeciwników własną kieszeń czy o jedno i drugie.

Bazując na węgierskich doświadczeniach dwóch wojen światowych Viktor Orbána prowadzi politykę nie wplątywania Węgier w rywalizację pomiędzy USA i Chinami, a w wymiarze lokalnym w wojnę rosyjsko – ukraińską czy mówiąc szerzej w konflikt zachodnio – rosyjski. Stąd utrzymuje politykę wielowektorowości – chęci utrzymywania równego dystansu wobec każdego z biegunów, a także prób współpracy z każdym.

Ocena polityki polskiej

Viktor Orbán zarzuca Polsce oddalanie się od Grupy Wyszehradzkiej oraz współudział w tworzeniu „nowej osi”: Waszyngton – Warszawa – Kijów. Jednocześnie uważa, że jednobiegunowa polityka polska skazana jest na porażkę, gdyż Polska nie posiada wystarczających zasobów własnych (w domyśle ropy naftowej i gazu ziemnego).

Debata nad programem prezydencji Węgier z premierem Viktorem Orbánem

9 października 2024 posłowie do PE omówili z premierem Viktorem Orbánem priorytety Węgier na sześciomiesięczną prezydencję w Radzie, która rozpoczęła się 1 lipca 2024.

Przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola zauważyła w swoim wystąpieniu otwierającym, że węgierska prezydencja przypada w czasie, gdy UE podejmuje „znaczące kroki naprzód”, w tym „wspiera Ukrainę, wzmacnia europejską konkurencyjność i buduje bardziej stabilną, bezpieczną Europę”. Przypomniała, że Parlament jest domem demokracji, „gdzie rządy prawa i wolność słowa są nienaruszalne” i gdzie „nie zawsze możemy się zgadzać, ale zawsze będziemy dawać przestrzeń do pełnej szacunku wymiany poglądów”.

Wezwanie do zmian

„UE musi się zmienić” – powiedział premier Viktor Orbán, dodając, że węgierska prezydencja ma być głosem i katalizatorem zmian. Według Orbána sytuacja UE jest znacznie poważniejsza niż w 2011 r., podczas pierwszej węgierskiej prezydencji w UE, powołując się na wojnę na Ukrainie, eskalację konfliktów na Bliskim Wschodzie i w Afryce, migrację, zagrożenia dla strefy Schengen i utratę przez Europę globalnej konkurencyjności.

Orbán obiecał, że Węgry będą uczciwym i konstruktywnym pośrednikiem podczas rotacyjnej prezydencji w Radzie UE, w tym w odniesieniu do oczekujących 52 dokumentów legislacyjnych, które muszą zostać sfinalizowane, i jest gotowy do rozpoczęcia negocjacji międzyinstytucjonalnych z Parlamentem.

Konkurencyjność priorytetem

Podkreślił konkurencyjność jako kluczową kwestię dla prezydencji, zauważając, że wzrost gospodarczy UE w ciągu ostatnich dwóch dekad był znacznie niższy niż w Chinach i USA, a udział UE w światowym handlu również spadł. Wskazując na ceny energii jako kluczową przeszkodę, Orbán powiedział, że „w wyniku odejścia od rosyjskich źródeł energii, UE straciła znaczny wzrost PKB”. „Nie powinniśmy popadać w iluzję, że zielona transformacja sama w sobie stanowi rozwiązanie problemu”, argumentował, dodając, że dekarbonizacja doprowadziła do spowolnienia produktywności i utraty miejsc pracy.

Problemy z napływem emigrantów

W kwestii migracji Orbán ostrzegł, że „bez zewnętrznych punktów szybkiego reagowania nie możemy chronić Europejczyków przed nielegalną migracją”. „Unijny system azylowy po prostu nie działa. Nielegalna migracja doprowadziła do wzrostu antysemityzmu, przemocy wobec kobiet i homofobii” – stwierdził. Zaproponował organizowanie regularnych „szczytów Schengen” i nalegał, by Bułgaria i Rumunia stały się pełnoprawnymi członkami strefy swobodnego przemieszczania się do końca roku.

Kierunki rozszerzania UE

W kwestii rozszerzenia, Orbán wezwał do przyspieszenia akcesji krajów Bałkanów Zachodnich i podkreślił, że „bez przystąpienia Serbii nie możemy ustabilizować Bałkanów”.

Premier Węgier opowiedział się za unijnym przemysłem obronnym, przyjaznym rolnikom i konkurencyjnym sektorem rolnym oraz za znaczeniem unijnej polityki spójności. „Fundusze spójności to nie jałmużna ani darowizna, to jedna z największych form polityki inwestycyjnej w UE i warunek wstępny zrównoważenia jednolitego rynku” – powiedział.

Odpowiedź Przewodniczącej Komisji Europejskiej

Odpowiadając premierowi Orbánowi, von der Leyen potwierdziła zaangażowanie UE we wspieranie Węgier po ostatnich powodziach i nakreśliła trzy kluczowe priorytety: Ukrainę, konkurencyjność i migrację. Skrytykowała stanowisko Węgier w sprawie Rosji, ubolewając, że „w szczególności jedno państwo członkowskie” nadal próbuje kupować paliwa kopalne z Rosji, pomimo zobowiązania UE do niezależności energetycznej. Jeśli chodzi o migrację, potępiła decyzję Węgier o zwolnieniu skazanych przemytników i zakwestionowała politykę wizową, taką jak zapraszanie obywateli Rosji do UE bez dodatkowych kontroli, ostrzegając, że „czyni to Węgry zagrożeniem dla bezpieczeństwa, nie tylko dla Węgier, ale dla wszystkich państw członkowskich”. Podkreślając potencjał kraju w UE, wezwała go do „służenia sprawie jedności europejskiej”, a nie odchodzenia od wspólnych wartości. (Jej pełne przemówienie jest dostępne tutaj).

Przedstawiciele grup politycznych

Większość mówców w Parlamencie skrytykowała węgierskiego premiera za działania od czasu objęcia przez ten kraj prezydencji w Radzie, a także za przekształcenie Węgier w reżim hybrydowy, podważanie walki Ukrainy z rosyjską agresją i współpracę z nieliberalnymi reżimami w Moskwie i Pekinie. Większość mówców wyraziła zaniepokojenie całkowitym brakiem szacunku dla wartości UE okazywanym przez węgierskiego premiera, a także zarzutami o szerzącą się korupcję na Węgrzech. Wielu posłów do PE wyraziło solidarność z narodem węgierskim cierpiącym z powodu ograniczania przez rząd niezależności sądownictwa, wolności mediów i społeczeństwa obywatelskiego. Kilku z nich stwierdziło, że przyznanie Węgrom rotacyjnej prezydencji było błędem i wezwało do zawieszenia ich prawa głosu w Radzie zgodnie z procedurą art. 7.

Inni mówcy nie zgodzili się z tym, chwaląc węgierski rząd za jego stanowisko w sprawie migracji i za umieszczenie konkurencyjności na szczycie swoich priorytetów. Chwalili Węgry jako obrońcę tradycyjnych wartości i skorzystali z okazji, aby argumentować, że polityka zielonej transformacji i uciążliwe przepisy UE niszczą europejską gospodarkę.

Za: PE

Łódzkie biuro rachunkowe. Księgowanie operacji gospodarczych z partnerami z UE, zapraszamy:

Biuro rachunkowe | Usługi księgowe | Łódź | Kontakt | 601-332-331

Oferta: Księgi handlowe, Książki przychodów i rozchodów, Ryczałt, Kadry, Płace, ZUS, CIT, PIT, VAT, KRS.

Co mówią o nas klienci: