Krajowa Administracja Skarbowa. Co trzeba wiedzieć

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) to połączenie administracji podatkowej, kontroli skarbowej i Służby Celnej. Reforma pozwoli lepiej wykorzystać potencjał służb podatkowych. KAS ruszy 1 marca, a jej szefem będzie wiceminister finansów Marian Banaś.

„Misja Krajowej Administracji Skarbowej to zabezpieczenie finansów Polski poprzez skuteczne ściąganie należności oraz ochrona obszaru celnego Unii Europejskiej” – powiedział szef KAS Marian Banaś podczas spotkania prasowego na temat reformy skarbowości, które odbyło się 12 stycznia 2017 r. w Ministerstwie Finansów z udziałem dyrektorów: Departamentu Reformy Administracji Podatkowej Jerzego Grygierca i Departamentu Analiz Podatkowych Przemysława Krawczyka oraz zastępcy szefa Służby Celnej Piotra Walczaka.

KAS, która powstanie z połączenia administracji podatkowej, Służby Celnej i kontroli skarbowej, zacznie działać 1 marca 2017 r. na podstawie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. „Mamy przygotowane struktury na wszystkich poziomach: centralnym, regionalnym i terenowym. Obecnie dyrektorzy izb administracji skarbowej dopracowują je, aby jak najlepiej odpowiadały lokalnej specyfice. Rozporządzenia są przesłane do uzgodnień międzyresortowych. Do 1 marca wszystko będzie płynnie funkcjonować” – zapewnił wiceminister Banaś.

Reforma dotychczasowych struktur umożliwi lepsze wykorzystanie ich zasobów kadrowych, finansowych i organizacyjnych. Minister właściwy ds. finansów publicznych będzie odpowiedzialny za koordynowanie i współdziałanie w kształtowaniu polityki państwa w zakresie zadań KAS. Połączoną administracją będzie kierować szef KAS, którym został wiceminister finansów, szef Służby Celnej Marian Banaś.

Obecna struktura i jej słabości

Dotychczasowa struktura terenowa to trzy niezależne od siebie piony:

• administracja podatkowa (16 izb skarbowych oraz 400 urzędów skarbowych),
• Służba Celna (16 izb celnych, 45 urzędów celnych wraz ze 143 oddziałami celnymi),
• kontrola skarbowa (16 urzędów kontroli skarbowej (UKS), 8 zamiejscowych ośrodków UKS).

Powoduje to rozproszenie i powielanie niektórych zadań, związanych z poborem podatków i ceł – co utrudnia lub uniemożliwia spójne i skuteczne wykonywanie tych zadań oraz generuje większe koszty. Wskazywały to m.in. raporty Banku Światowego. Ponadto obecnie funkcjonują przepisy prawa, które w odmienny sposób regulują kwestie kontroli, przeprowadzanych przez organy podatkowe, kontroli skarbowej oraz celne.

Obecne struktury funkcjonują w tym kształcie w Polsce, z pewnymi modyfikacjami, od ponad trzydziestu lat. Dlatego należy je dostosować do aktualnych realiów globalnej gospodarki i oczekiwań klientów.

Reforma pozwoli na optymalne wykorzystanie dostępnej kadry oraz zasobów organizacyjnych i finansowych.

Szef KAS przypomniał, że reforma była już planowana w latach 2005-2007, ale wynik wyborów spowodował jej zarzucenie. „Od tego czasu luka podatkowa wzrosła z 40 do 80 mld, a należności egzekucyjne z 9 do 60 mld zł” – wskazał Marian Banaś. „Chociaż KAS jeszcze nie działa, już udało nam się ograniczyć lukę VAT-owską. Walczymy też z nielegalnym handlem paliwem, a nasze działania powodują, że wzrost obrotów odnotowują legalni dystrybutorzy” – dodał wiceminister Banaś.

Struktura i zadania Krajowej Administracji Skarbowej

Dzięki KAS zmniejszy się liczba kontroli podatników. „Będziemy chodzić na kontrole tylko tam, gdzie to będzie konieczne na podstawie przeprowadzonej analizy ryzyka. Chcemy chronić legalny biznes i udzielać mu wszelkiej pomocy, także przez zwalczanie przestępczości gospodarczej” – mówił szef KAS. Koncentracja zadań, w tym silna analityka i nowoczesne narzędzia informatyczne, ułatwi przepływ informacji w ramach KAS. Przyspieszy to proces wydawania decyzji w służbach podatkowych i reagowania na działania przestępców.

Nową, skonsolidowaną KAS będą tworzyć m.in. następujące jednostki organizacyjne:

• izby administracji skarbowej (16)
• urzędy skarbowe (400)
• urzędy celno-skarbowe (16, wraz z delegaturami – 45 i oddziałami celnymi – 143).

Dyrektor izby administracji skarbowej będzie nadzorować zadania wykonywane przez naczelników urzędów skarbowych i naczelnika urzędu celno-skarbowego.

Naczelnicy urzędów skarbowych przejmą kompetencje obecnie funkcjonujących naczelników urzędów skarbowych i naczelników urzędów celnych, związane m.in. z poborem podatków, należności celnych, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych (oraz innych należności na podstawie odrębnych przepisów czy też egzekucji administracyjnej należności pieniężnych). Zapewnią też obsługę i wsparcie podatników.

Z kolei zadania naczelnika nowo powstałego urzędu celno-skarbowego to m.in. kontrola celno-skarbowa, ustalanie i określanie podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych (oraz innych należności na podstawie odrębnych przepisów) czy obejmowanie towarów procedurami celnymi.

Obsługa podatników nadal w urzędach skarbowych

W ramach KAS bezpośrednia obsługa podatników nadal będzie odbywać się w urzędach skarbowych, które pozostaną w dotychczasowej lokalizacji. „Chodzi o to, aby podatnicy w jak najmniejszym stopniu odczuli zmiany. Dlatego obsługa obrotu towarowego nadal będzie się odbywać w urzędach celnych, bez zmian pozostaną też rachunki bankowe urzędów czy numery telefonów do infolinii podatkowej” – mówił dyrektor Departamentu Reformy Administracji Skarbowej Jerzy Grygierzec.

Dyrektor izby administracji skarbowej będzie organem odwoławczym w sprawach, które należą w pierwszej instancji do naczelników urzędów skarbowych lub naczelnika urzędu celno-skarbowego.

Wyjątek będą stanowiły decyzje podatkowe wydawane przez naczelnika urzędu celno-skarbowego w następstwie stwierdzenia nieprawidłowości w przestrzeganiu przepisów prawa podatkowego, w ramach przeprowadzonej kontroli celno-skarbowej. W tym przypadku organem odwoławczym będzie ten sam naczelnik urzędu celno-skarbowego. Natomiast naczelnik urzędu celno-skarbowego przejmie zadania dyrektora urzędu kontroli skarbowej i dyrektora izby celnej. Będzie odpowiedzialny m.in. za kontrolę celno-skarbową, audyt czy prowadzenie walki z przestępczością ekonomiczną.

KAS a Konstytucja Biznesu

Wszystkie urzędy będą respektować zasady, które przewiduje Konstytucja Biznesu podczas rozpatrywania spraw z udziałem przedsiębiorców, m.in.:

• co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone,
• domniemanie uczciwości przedsiębiorcy,
• udzielanie informacji i przyjazna interpretacja przepisów,
• proporcjonalność (urząd nie może nakładać na przedsiębiorcę nieuzasadnionych obciążeń, np. nie będzie mógł żądać dokumentów, którymi już dysponuje),
• uczciwa konkurencja (walka z patologiami gospodarczymi),
• szybkość działania.

Najważniejsze zadania KAS

Skonsolidowana Krajowa Administracja Skarbowa to większy nacisk m.in. na:

• obsługę dużych podatników
  W centrali KAS powstanie Departament Obsługi Klientów oraz Kluczowych Podmiotów. Będzie wytyczał kierunek w standardach obsługi klientów oraz dbał o zachowanie profesjonalnej obsługi klientów kluczowych i dużych podatników.
• jednolitą informację podatkową i celną
  Powstanie ogólnopolska Krajowa Informacja Skarbowa, która zapewni jednolite indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego oraz informację podatkową i celną, dostępną przez telefon 801 055 055 lub 22 330 03 30.
• zapobieganie przestępczości (m.in. wyłudzeniom VAT)
  Nowe piony na poziomie centrali KAS oraz w jednostkach terenowych. Piony kontroli i zwalczania przestępczości ekonomicznej będą odpowiadać za likwidację istniejącej szarej strefy i minimalizację wykroczeń i nieprawidłowości.